ప్రాత: స్మరామి లలితావదనారవిందం
బింబాధరం పృధుల మౌక్తిక శోభినాశమ్
ఆకర్ణ దీర్ఘ నయనం మణికుండలాడ్యం
మందస్మితం మృగమదోజ్జ్వల ఫాలదేశమ్
త్రిపురాత్రయంలో రెండవ శక్తి లలితా అమ్మవారు. దేవీ ఉపాసకులకు ఈమె ముఖ్య ఉపాస్యదేవత. త్రిగుణాతీతమైన కామేశ్వర స్వరూపం ఈమె. పంచదశాక్షరీ మహామంత్రం అధిష్ఠాన దేవతగా లలితా త్రిపురసుందరిని ఆరాధిస్తారు. సకల లోకాతీతమైన కోమలత్వం కలిగిన మాతృమూర్తి ఈమె. చెరకుగడ, విల్లు, పాశాంకుశాలను ధరించిన రూపంలో, కుడివైపున లక్ష్మీదేవి, ఎడమవైపున సరస్వతీదేవి సేవలు చేస్తుండగా లలితాదేవి భక్తులను అనుగ్రహిస్తుంది. దారిద్ర్య దుఃఖాలను తొలగించి, సకల ఐశ్వర్య అభీష్టాలను సిద్ధింపచేస్తుంది. లలితా త్రిపురసుందరీ దేవి విద్యా స్వరూపిణి. సృష్టి, స్థితి, సంహార రూపిణి. కుంకుమతో నిత్య పూజలు చేసే సువాసినులకు ఈ తల్లి మాంగల్య సౌభాగ్యాన్ని ప్రసాదిస్తుంది. శ్రీ చక్రానికి కుంకుమార్చన చేయాలి. లలితా అష్టోత్తరంతో పూజించాలి. "ఓం ఐం హ్రీం శ్రీం శ్రీమాత్రే నమ:" అనే మంత్రాన్ని 108 సార్లు జపించాలి. మాంగల్యభాగ్యం కోరుతూ సువాసినులకు పూజ చేయాలి. అప్పాలు, పులిహోర నైవేద్యం పెట్టాలి.
Tripurasundari is described as being of dusky, red, or golden in color, depending on the meditational form, and in sexual union with Shiva. The couple are traditionally portrayed on a bed, a throne, or a pedestal that is upheld by Brahma, Vishnu, Shiva, and Indra. She holds five arrows or flowers, a noose, a goad and a sugarcane or bow. The noose represents attachment, the goad represents repulsion, the sugarcane bow represents the mind and the arrows are the five sense objects.
Bala Tripurasundari is another form of Tripurasundari that is pictured either as an independent young goddess who is 16 years of age, or as an unmarried, pre-menarche girl of nine or ten years of age, also known as a kumari. Bala Tripurasundari's mantra differs slightly from that of Maha Tripurasundari.
Tripurasundari is also worshipped as the Sri Yantra, which is considered by practitioners of Sri Vidya to be a more true representation of the goddess.
Tripurasundari combines in her being Kali's determination and Durga’s charm, grace, and complexion. She has a third eye on her forehead. Usually four-armed and clad in red, the richly bejeweled Tripurasundari sits on a lotus seat laid on a golden throne. She carries in her hands various attributes associated with Shiva. An aura of royalty characterizes her overall bearing and ambiance.
Goddess Lalitha Tripura Sundari is one of the manifestations of Goddess Shakti (Parvati). Words fail to capture the powers and beauty of Sri Lalita Tripura Sundari – she is beyond imagination. The Goddess is believed to have appeared when Shiva stared at the ashes of Kamadeva or Manmatha.
Shiva after the death of Sati had entered into a deep meditation. Without his energy no creation was possible and this led to an imbalance in the universe. To bring him out of his deep meditation, Sati took birth as Parvati. But Parvati failed to wake up Shiva from his meditation. Kamadeva, or Manamatha, the God of love was given the mission of disturbing the meditation of Shiva by infusing the seeds of love. But the glance of an angry Shiva burned Kamdev into ashes.
Devas and Rati, the wife of Kamdev, prayed before Shiva for the life of Kamdev. Shiva then stared at the ashes and from it appeared a demon named Bhandasura. He was so powerful that he made the entire world his slave. Sage Narada then requested the Devas to perform a yajna and from the fire of the yajna appeared Goddess Lalitha Tripura Sundari.
Her beauty was beyond imagination and humans did not have words to describe her. She married Kameshwara – Shiva as the epitome of manhood. She resided atop the Mahameru Mountain with numerous manifestations of Shakti surrounding her.
The Devas then prayed to her to destroy Bhandasura and restore Dharma. She is believed to have fought the mother of all battles with Bhandasura – some scholars are of the view that Bhandasura took various forms and Devi appeared in different forms to annihilate him. Finally, she killed Bhandasura with the Kameshwarastra. As per Her legend she then brought back Kamdev to life thus restoring the balance in creation which had come to a standstill with the death of Kamadeva.
'Tripura' means 'the three cities,' and 'sundarĩ' means 'beautiful,' specifically a beautiful female. Therefore, her name means 'Beautiful (Goddess) of the Three Cities'. Tripura is often popularly translated as 'the three worlds;' however, this is an incorrect translation of the original Sanskrit.
The 'three cities' esoterically refers to a variety of interpretive doctrines, but commonly refers to the triple form of the goddess as found in the triadic doctrine of Shaktism. According to Bhaskararaya's commentary of the Tripura Upaniṣad:
There are three forms of deity: physical (sthūla), subtle (sūkṣma) and supreme (parã). Now the first [physical anthropomorphic form of the deity] is described in its respective meditative verses (dhyānaśloka); the second [subtle form] consists of the [particular deity's] respective root-mantra (mūlamantra); the third [supreme or transcendent form] consists of contemplative worship [of the deity's yantra]. Because deities are threefold in form, contemplative worship (upãsti) is divided threefold respectively into external sacrifice (bahiryãga) [performed primarily to the physical form of the deity], silent repetition (japa) [on the subtle form root-mantra] and internal sacrifice (antaryãga) [in the form of contemplative worship (upãsti) of the yantra].
Even though the bindu cakra [the "drop" in the center of the śrīcakra, is only one point] it has a threefold nature... The three deities created [and] not different from [her supreme] peaceful (śãnta) [aspect] are [the three creative powers,namely,] Icchãśakti, Jñānaśakti, and Kriyāśakti. The female deities named Vāmā, Jyeṣṭhã, and Raudrī [identified with the three śaktis are complemented] by the three [male consort] forms of Brahmã, Viṣṇu, and Rudra which are not different creations from [her all-subsuming aspect called] Ambikā.
Icchãśakti is literally the 'power of will,' Jñānaśakti is the 'power of knowledge,' and Kriyāśakti is the 'power of action.'
Brooks further notes:
The traditional interpretation of Tripurã's name in Tantric soteriology involves a rather technical discussion of different levels of spiritual insight and worldly accomplishment, the fate of the individual soul (ātman) in the karmic process, and the concepts of external (bahir-) and internal sacrifice (antaryāga).
Tripura also refers to the Śrĩcakra, the yantra that represents the highest vibrational form of Tripurasundari, according to the commentator on the sutra of Gauḍapādā. Bhaskararaya notes in his commentary on Tripura Upaniṣad that the śrĩcakra, composed of nine interlocking triangles, is triple in nature.
నైవేద్యం - అప్పాలు
కావలసిన పదార్ధాలు
మైదా -2 కప్పులు
బెల్లం తురుము - 1 కప్పు
బియ్యప్పిండి -1 కప్పు
ఎండు కొబ్బరి పొడి - 4 స్పూనులు
రవ్వ -1 కప్పు
యాలకుల పొడి -1 స్పూన్
తయారు చేసే పద్ధతి
రవ్వను జల్లించి గిన్నెలో వేయాలి. మైదాపిండి, బియ్యప్పిండి లను కుడా జల్లించి రవ్వలో కలపాలి. బెల్లం, కొబ్బరి తురుము, యాలకుల పొడి తగినన్ని నీళ్ళు పోసి గట్టిగా ముద్దగా కలిపి ఒక అరగంట ఉంచాలి. అరగంట తర్వాత బెల్లం కరిగి పిండి కాస్త మెత్తబడుతుంది. చేతిని తడి చేసుకుంటూ చిన్న నిమ్మకాయంత పిండిని తీసుకుని అర చేతిలో అరిసెలు మాదిరిగా వత్తాలి. వీటిని కాగిన నూనెలో వేసి ఎర్రగా వేగాక తీస్తే సరిపోతుంది.
నైవేద్యం - పులిహోర
కావలసిన పదార్ధాలు
బియ్యం - 1 పావు
చింతపండు - 2 నిమ్మకాయంత
పసుపు - 1 టేబుల్ స్పూన్
వేయించిన వేరుశెనగపప్పు - 3 స్పూన్లు
ఉప్పు, నూనె - తగినంత
ఆవాలు - 1 టీ స్పూన్
పచ్చి శనగపప్పు - 1 టేబుల్ స్పూన్
కరివేపాకు - 2 రెబ్బలు
ఎండు మిరపకాయలు - 4
తయారుసే పద్ధతి
ముందుగా బియ్యం కడిగి 2 పావుల నీళ్ళు పోసి ఉడికించాలి. అన్నంలో ఉప్పు, పసుపు వేసి కలిపుకోవాలి. వేడినీళ్ళలో చింతపండు వేసి నానబెట్టి గుజ్జు తీసుకోవాలి. ఈ చింతపండు గుజ్జును చిక్కగా అయ్యే వరకు ఉడక పెట్టుకోవాలి. మూకుట్లో నూనె పోసి కాగాక ఆవాలు వేసుకోవాలి. తరువాత పచ్చి శనగపప్పు , వేరుశెనగపప్పు , ఎండు మిరపకాయలు వేగనిచ్చి, చివర్లో కరివేపాకు వేసి దించాలి. ఇందులో చింతపండు మిశ్రమం వేసి అన్నం లో బాగా కలపాలి.
కామెంట్‌లు లేవు:
కామెంట్‌ను పోస్ట్ చేయండి